του Γαβριήλ Σακελλαρίδη
Μέσα στο πλήθος των οικονομικών ειδήσεων της τελευταίας εβδομάδας, είδε το φως της δημοσιότητας η γαλλογερμανική πρόταση για τη δημιουργία ειδικού λογαριασμού στον οποίο θα κατατίθενται τα 130 δισ. από το νέο πακέτο "διάσωσης" της ελληνικής οικονομίας, με σκοπό να εξασφαλιστεί ότι τα κεφάλαια αυτά θα χρησιμοποιηθούν -κατά αυστηρή προτεραιότητα- για την αποπληρωμή των υποχρεώσεων της Ελλάδας προς τους πιστωτές της. Επιπλέον ο λογαριασμός αυτός θα λειτουργήσει ως δικλείδα ασφαλείας στην περίπτωση αθέτησης των υποχρεώσεων της Ελλάδας, και επομένως θα αμβλύνει τις συνέπειες ενδεχόμενης άτακτης χρεωκοπίας για το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο.
Στην ουσία, αυτή αποτελεί την πιο επικοινωνιακά αποδεκτή, άλλη όψη του νομίσματος της γερμανικής πρότασης για διορισμό επιτρόπου με δικαίωμα βέτο, η οποία προκάλεσε ευρύ φάσμα του πολιτικού κόσμου, με τρανταχτή -και μη εύλογη- παρασπονδία τον Φ. Κουβέλη.
Η άλλη εκδοχή του επιτρόπου
Τόσο η πρόταση για επίτροπο όσο και η επικοινωνιακή εκδοχή της για "λογαριασμό" αποτελούν συστατικό στοιχείο του "ελληνικού πειράματος" και ακρογωνιαίο λίθο για τη διαχείριση της κρίσης χρέους σε αυτό το στάδιό της. Ας γίνουμε πιο συγκεκριμένοι:
Μετά από δύο χρόνια μνημονιακής λιτότητας τίποτα δεν φαντάζει το ίδιο. Η οικονομική κρίση έχει λάβει χαρακτηριστικά οξύτατης κοινωνικής διάλυσης που αντανακλάται ξεκάθαρα και στο πολιτικό επίπεδο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, ο παράγοντας "κοινωνία" να εντάσσεται ως μεταβλητή για πρώτη φορά στους υπολογισμούς των νεοφιλελεύθερων ελίτ στο πλαίσιο της διαχείρισης της κρίσης. Όμως και αυτή τη φορά ο λαϊκός παράγοντας αντιμετωπίζεται (και πώς αλλιώς θα μπορούσε, άλλωστε), όχι ως η δημοκρατική και αυτονόητη παρέμβαση μιας κοινωνίας που εξαθλιώνεται, αλλά ως απειλή που πλέον έχει ωριμάσει υπερβολικά και μπορεί να κλονίσει τα συμφέροντα της αστικής τάξης. Δύο χρόνια μετά, λοιπόν, η οικονομική και κοινωνική κατάσταση στην Ελλάδα έχει επιδεινωθεί τόσο από τη συνταγή του Μνημονίου, που και οι ίδιοι οι πιστωτές δείχνουν πιο ανήσυχοι από ποτέ για την ικανοποίηση των δανειακών απαιτήσεων, όσο εμπιστοσύνη κι αν έχουν στον εντεταλμένο πρωθυπουργό τους.
Επομένως, η θέσπιση ενός μηχανισμού που θα εξασφάλιζε την αποπληρωμή του χρέους είναι τόσο αναγκαία γι' αυτούς όσο ακριβώς και το να δοθούν τα 130 δισ. του πακέτου στην Ελλάδα. Να σημειώσουμε ότι η αντικατάσταση των ομολόγων που υπάγονται στο ελληνικό δίκαιο με αυτά που υπάγονται στο αγγλικό παίζει ακριβώς τέτοιο ρόλο δικλείδας ασφαλείας. Ακόμη και αυτή, όμως, ενέχει τον κίνδυνο να περάσει πολύς καιρός, με δαπανηρές δικαστικές διαμάχες, ώστε να ικανοποιηθούν οι πιστωτές, ενώ αντίθετα ο προτεινόμενος μηχανισμός του "λογαριασμού" επιλύει το πρόβλημα άμεσα και με μικρότερο κόστος.
Μια άλλη παρατήρηση που μπορούμε να κάνουμε σχετικά με αυτή την πρόταση είναι ότι ενώ αρχικά γινόταν λόγος -και πολύ σωστά- για την αξιοποίηση του χρέους ως μηχανισμού πειθάρχησης της κοινωνίας και για την εκβιαστική οπισθοδρόμηση από εργατικές κατακτήσεις, σε ένα τόσο προχωρημένο στάδιο της κρίσης απαιτείται και ένας επιπλέον μηχανισμός πειθάρχησης, ως αναγκαία συνθήκη για να επιτελέσει το χρέος αυτόν τον εκβιαστικό ρόλο του! Όταν ο εξαναγκασμός για ικανοποίηση των υποχρεώσεων προς τους πιστωτές εξαντλεί τη δυναμική του λόγω των προχωρημένων επιπτώσεων της κρίσης και της ενίσχυσης του λαϊκού παράγοντα, το σύστημα βγάζει από το μανίκι του νέους άσους. Άλλωστε η φαντασία δεν έλειψε ποτέ στον καπιταλισμό.
Απομυθοποίηση ενός "επιτρόπου"
Βγάζοντας όμως τον άσο της γαλλογερμανικής πρότασης, ταυτόχρονα καίγονται άλλοι άσοι, άλλα κυρίαρχα επιχειρήματα δηλαδή, που επικαλούνταν ο Παπαδήμος, ο Παπανδρέου, ο Βενιζέλος, ο Παπακωνσταντίνου, αλλά και τα παπαγαλάκια τους. Το άλλοτε επιχείρημα - υπερόπλο "αν δεν πάρουμε τη δόση, πού θα βρεθούν λεφτά για μισθούς και συντάξεις;" φαντάζει πιο έωλο από ποτέ. Στο προχώρημα της κρίσης οι μάσκες έχουν πέσει.
Τα δάνεια, μαθαίνουμε πλέον, δεν τα παίρνουμε για μισθούς και συντάξεις, αλλά για να ξεπληρώσουμε τις δανειακές μας υποχρεώσεις προς τις τράπεζες, δημιουργώντας εκ νέου χρέη, επιβεβαιώνοντας τις "λαϊκίστικες κραυγές" -από την πρώτη κιόλας στιγμή- του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι γνωστό πλέον ότι, από τα 80 δισ. της δόσης του Μαρτίου, όλο το ποσό θα διοχετευτεί στους δανειστές (40 δισ. περίπου για ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με κοινές μετοχές χωρίς δικαίωμα ψήφου, 30 δισ. για κίνητρα συμμετοχής των κατόχων ομολόγων στο PSI και τα υπόλοιπα για το ομόλογο που λήγει στις 20 Μαρτίου).
Αυτό όμως που έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον είναι η παραδοχή στη σελίδα 59 της εισηγητικής έκθεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2012 (όση αξία μπορεί να δώσει κανείς στα στοιχεία του). Εκεί, αναφέρεται ρητώς ότι από τα 106 δισ. που προβλέπεται να λάβει η Ελλάδα εντός του 2012 από τον Μηχανισμό Στήριξης, όλα θα χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή των πιστωτών (τόκοι, ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών, λήξεις βραχυπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου δανεισμού).
Οι εξελίξεις αυτές αφήνουν γυμνούς ακόμα και τους πιο αφελείς υποστηρικτές του Μνημονίου, που το αποδέχονται στωικά για να "πληρωθούν μισθοί και συντάξεις και φάρμακα" και επιβεβαιώνουν με τον πιο δραματικό τρόπο τις αναλύσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Οι "υπεύθυνες φωνές" της ρεάλ πολιτίκ έχουν αποδειχθεί οι πλέον καταστροφικές για τον τόπο, αφού τόσο καιρό καλλιεργούσαν ψευδαισθήσεις στην κοινωνία και προσπαθούν να την κρατήσουν ναρκωμένη.
Και όσο κυλούσε ο χρόνος, οι αντίπαλοι ανασυντάσσονταν προσπαθώντας να κατασκευάσουν νέους άσους για να βγάλουν από το μανίκι. Αυτό πρέπει να γίνεται ξεκάθαρο σε όποιον έχει το θράσος να κατηγορεί τη ριζοσπαστική αριστερά για λαϊκισμό και "τζάμπα μαγκιά". Και επειδή ο χρόνος τελειώνει, αλλά η κλεψύδρα δεν έχει αδειάσει ακόμη, η ανατροπή τους είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου.
* Άρθρο του Γαβριήλ Σακελλαρίδη, οικονομολόγου, συνεργάτη στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, στην "Εποχή" 12.2.2012
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου