Ημερομηνία δημοσίευσης: 13/02/2011 ΑΥΓΗ
Συνέντευξη στον ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΖΑΓΑΡΑ
Αντί να προωθείται η Ευρώπη της αλληλεγγύης, της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής, επιλέγεται η μεταφορά του βάρους της κρίσης χρέους στους εργαζόμενους και την κοινωνία.
“Το Σύμφωνο Ανταγωνιστικότητας σηματοδοτεί μια άνευ προηγουμένου επίθεση των δυνάμεων του κεφαλαίου στις δυνάμεις της εργασίας” υπογραμμίζει ο Νίκος Χουντής στην “Αυγή” της Κυριακής, ενώ σημειώνει πως “με την κρίση βρήκαν την ευκαιρία να επανέλθουν στις πιο ακραίες εκδοχές του νεοφιλελεύθερου δόγματος”.
Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ τονίζει ότι “πρέπει να μπει φρένο” στη νεοφιλελεύθερη επίθεση που δέχονται οι εργαζόμενοι, ενώ παρατηρεί ότι έχει αρχίσει να συγκροτείται ένα πανευρωπαϊκό μέτωπο εργαζομένων, αλλά χρειάζεται ακόμη δρόμος. Επίσης στέκεται στον αιφνιδιασμό που δέχθηκε η ευρωπαϊκή αριστερά από την κρίση, ενώ λέει πως ο διάλογος για το χρέος, το ευρώ και την Ε.Ε. “θα πρέπει να μείνει ανοιχτός”.
* Σε ποια μονοπάτια βαδίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση με το Σύμφωνο Ανταγωνιστικότητας και τι αλλάζει γενικότερα στην Ε.Ε.;
Το Σύμφωνο Ανταγωνιστικότητας, η απάντηση δηλαδή του διδύμου Μέρκελ - Σαρκοζί στη συνεχιζόμενη κρίση χρέους και την αναιμική ανάπτυξη της ευρωζώνης, σηματοδοτεί μια άνευ προηγουμένου επίθεση των δυνάμεων του κεφαλαίου στις δυνάμεις της εργασίας. Κατακτήσεις των λαών της Ευρώπης από πολύχρονους κοινωνικούς, εργατικούς και δημοκρατικούς αγώνες, αλλά και τα κυριαρχικά δικαιώματα των χωρών γκρεμίζονται και αντικαθίστανται από μια γερμανικής έμπνευσης πανευρωπαϊκή ολοκληρωτική διακυβέρνηση, που διαλύει συντάγματα και δημοκρατικές εγγυήσεις, οδηγεί στη φτώχεια εκατομμύρια Ευρωπαίους πολίτες και επιβάλλει την απόλυτη κυριαρχία των οικονομικά ισχυρών.
Αντί να προωθείται η Ευρώπη της αλληλεγγύης, της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής, επιλέγεται η μεταφορά του βάρους της κρίσης χρέους στους εργαζόμενους και την κοινωνία. Για να ικανοποιηθούν οι αγορές, επιλέγεται, στο όνομα της ανταγωνιστικότητας, η μείωση του εργασιακού κόστους, η επιβολή μόνιμης λιτότητας, το βάθεμα της ύφεσης και η αύξηση της ανεργίας.
Ταυτόχρονα, με την αυστηροποίηση του Συμφώνου Σταθερότητας και την "οικονομική διακυβέρνηση", γίνεται μια γιγαντιαία πολιτική, νομική και οικονομική αναδιάρθρωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που θα βαδίζει πλέον σε νεοφιλελεύθερη λεωφόρο.
* Βλέπουμε σειρά σημαντικών αποφάσεων για την καθημερινότητα και τη ζωή των πολιτών να λαμβάνονται ερήμην τους. Κατά τη γνώμη σας τι πρέπει να γίνει ώστε να πάψει αυτό;
Η πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης κυρίως μετά το Μάαστριχτ, η θεμελίωση της ΟΝΕ και του ευρώ έγινε με βάση την "αριστοκρατική" αντίληψη ότι τις αποφάσεις τις λαμβάνουν οι ηγέτες ικανοποιώντας τις απαιτήσεις και τα συμφέροντα των πολυεθνικών, των τραπεζών, των δυνάμεων της αγοράς, λέγοντας όμως ότι δουλεύουν για το καλό των πολιτών, χωρίς βέβαια να τους ρωτούν.
Η αριστερά είχε αντιταχθεί σ' αυτή την αρχιτεκτονική, σ' αυτή τη μεθοδολογία. Μιλούσαμε για δημοκρατικά ελλείμματα.
Με την κρίση βρήκαν την ευκαιρία να επανέλθουν στις πιο ακραίες εκδοχές του νεοφιλελεύθερου δόγματος. Επιχειρούν να περάσουν τα συντηρητικά σχέδιά τους με περαιτέρω περιορισμό της δημοκρατίας και της λαϊκής νομιμοποίησης. Επιβεβαιώνουν έτσι τους γκουρού του νεοφιλελευθερισμού (Χάγεκ, Φρίντμαν), οι οποίοι θεωρούσαν τον αυταρχισμό και την περιφρόνηση των δημοκρατικών διαδικασιών απαραίτητη ατμόσφαιρα για να εφαρμοστούν οι αντικοινωνικές τους επιλογές.
Έτσι έχουμε περιορισμό, υποβάθμιση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των Εθνικών Κοινοβουλίων, καταπάτηση των συνταγματικών και των νομικών διατάξεων των κρατών μελών, παραβίαση de facto ακόμα και των δικών τους νεοφιλελεύθερων συνθηκών.
Ετοιμάζουν ως γνωστόν τροποποίηση της Συνθήκης λειτουργίας της Ε.Ε. (άρθρο 136) και μάλιστα με την απλοποιημένη διαδικασία για να εφαρμόζουν ακραίες οικονομικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις σε βάρος των Ευρωπαίων πολιτών.
Πρέπει λοιπόν να μπει φρένο σε όλα αυτά. Να κατανοηθεί ότι δεν είναι μονόδρομος. Να φύγει η θολούρα και να αποκαλυφθεί η κοινωνική αντιαναπτυξιακή γύμνια των κατά τ' άλλα εύηχων και εξωραϊσμένων διακηρύξεων περί ανάπτυξης, περί αύξησης της απασχόλησης, περί του αναγκαίου οικονομικού συντονισμού της Ε.Ε., περί της πρόληψης και αποφυγής νέων κρίσεων.
* Παρ' όλη την επίθεση στον κόσμο της εργασίας και τα δικαιώματά του, δεν έχει αναπτυχθεί στη χώρα μας ένα μεγάλο κίνημα αντίστασης. Πιστεύετε ότι υπάρχουν οι κοινωνικές και πολιτικές εκείνες δυνάμεις που μπορούν να αποτρέψουν το νέο σαρωτικό κύμα νεοφιλελεύθερης επίθεσης και να αποτελέσουν παράλληλα δύναμη
ανατροπής;
Είπα και πριν ότι είναι κρίσιμο να διαλυθεί, όπου και όσο υπάρχει, η σύγχυση και ο αποπροσανατολισμός. Το μούδιασμα και την απογοήτευση πρέπει να τα διαδεχθούν το πείσμα και η ελπίδα. Αγώνες έγιναν και γίνονται και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Στο νέο σαρωτικό κύμα της νεοφιλελεύθερης επίθεσης θα υπάρξει το τσουνάμι της αντίστασης και της ανατροπής.
Ήδη υπάρχει συσσωρευμένη οργή και, όπως γνωρίζουμε, μπορεί να εκφραστεί με αφορμή κάποιο ή κάποια μεμονωμένα γεγονότα. Οι κοινωνικές δυνάμεις της αντίστασης υπάρχουν και αυξάνονται. Όλα αυτά δεν γίνονται αυτόματα. Χρειάζονται οργάνωση, πολιτική κατεύθυνση και πολιτική πρωτοπορία. Εδώ βρίσκεται η ευθύνη της αριστεράς να εμπνεύσει αγώνες, να ανατρέψει τον σημερινό πολιτικό συσχετισμό, να δώσει εναλλακτικές λύσεις και όραμα.
* Τι συμβαίνει με τις κοινωνικές και πολιτικές αντιστάσεις στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε.; Είναι δυνατή η ανάπτυξη ενός κοινού πανευρωπαϊκού μετώπου των εργαζομένων;
Η υπερτοξίνωση του νεοφιλελευθερισμού στην Ευρώπη, η γενίκευση της επίθεσης όχι πια μόνο σε "προβληματικούς λαούς" και κράτη, διαμορφώνει το έδαφος για πανευρωπαϊκό μέτωπο εργαζομένων, για πανευρωπαϊκά δημοκρατικά μέτωπα. Έχουμε μερικά τέτοια δείγματα. Εκφράζονταν ως αλληλεγγύη στους Έλληνες, στους Ιρλανδούς, στους Γάλλους, στους Πορτογάλους εργαζόμενους. Δείχνουν να ξυπνούν τα ευρωπαϊκά συνδικάτα.
Υπάρχουν όμως δυσκολίες καθώς ακόμα πρυτανεύουν οι ιδιαιτερότητες κάθε χώρας και ο διαφορετικός βαθμός ανάπτυξης των κοινωνικών αγώνων.
* Τι προτείνει η ευρωπαϊκή αριστερά για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης και τι αντιπροτείνει στα συνεχόμενα μέτρα των ισχυρών; Είναι δυνατή η επαναθεμελίωση της Ε.Ε. σε μια διαφορετική βάση;
Έχω την εντύπωση ότι η κρίση βρήκε την Ευρωπαϊκή Αριστερά, όπως και να την ορίσει κανείς, σημαντικά απροετοίμαστη. Παρ' ότι τμήματά της αντιτάχθηκαν στους μονόδρομους και τη θεσμοποίηση του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού στην Ευρώπη. Δειλά και περιορισμένα βήματα συντονισμού και ενιαίας δράσης, έλλειψη αυτοπεποίθησης, αδυναμία επεξεργασίας ολοκληρωμένου σχεδίου, απομάκρυνση από τους κοινωνικούς αγώνες και τα κοινωνικά κινήματα. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις η οικονομική κρίση είχε στο πολιτικό επίπεδο ως θύμα την αριστερά. Γίνεται όμως ανασύνταξη και αναφέρομαι στην προσπάθεια αναζωογόνησης του κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, διάλογος και προσέγγιση μεταξύ των αριστερών δυνάμεων σε άλλες χώρες. Υπάρχουν και εμπλουτίζονται εναλλακτικές προτάσεις για άμεση αντιμετώπιση των προβλημάτων, όπως η ριζική αλλαγή του Συμφώνου Σταθερότητας, να αλλάξει ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας, τα ευρωομόλογα για αναπτυξιακούς σκοπούς, αύξηση του κοινοτικού προϋπολογισμού κ.λπ.
Αναλαμβάνονται πρωτοβουλίες σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για την αντιμετώπιση του χρέους, τη συγκρότηση Ταμείου Αλληλεγγύης, για την ενεργοποίηση των πολιτών είτε με τη συλλογή υπογραφών για νομοθετικές πρωτοβουλίες είτε με δημοψηφίσματα.
Το αίτημα για αναθεμελίωση της Ευρώπης που επαναλαμβάνεται από την Ευρωπαϊκή Αριστερά, πρέπει να συνδεθεί τόσο με τα άμεσα αιτήματα, όσο και με τον πολιτικό στόχο, το όραμα της Ευρώπης, της ειρήνης και του σοσιαλισμού.
* Δυνάμεις της αριστεράς και στελέχη της, μιλάνε για την ανάγκη στάσης πληρωμών, επιστροφής της Ελλάδας στη δραχμή και έξοδός της από την Ε.Ε.. Πιστεύετε ότι ένας τέτοιος προβληματισμός μπορεί να αποτελέσει συνολική και ρεαλιστική πρόταση της αριστεράς;
Όπως βλέπουμε η σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση, το ευρώ και η ΟΝΕ κινδυνεύουν, από την κυρίαρχη πολιτική των ηγετών της Ε.Ε., των "υπεράνω υποψίας" φιλοευρωπαϊστών. Θυμίζω ότι πρώτη τους αντίδραση στη κρίση ήταν "ο καθένας μόνος του". Σήμερα η ανησυχία τους και ο ευρωπαϊσμός τους εκφράζεται με την προθυμία ικανοποίησης των αγορών αδιαφορώντας για τις χώρες που βυθίζονται στην ύφεση και αποτελούν βορά στα νύχια των κερδοσκόπων. Έχει χαθεί η ιδέα της αλληλεγγύης και της οικονομικής και κοινωνικής σύγκλισης, διακηρυγμένων δηλαδή στόχων της ευρωπαϊκής περιφερικής ολοκλήρωσης.
Πιστεύω ότι χωρίς αναμονές και απουσίες από τους αγώνες αλλά με την προβολή εναλλακτικών προτάσεων ο διάλογος για το χρέος, το ευρώ, την Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να μείνει ανοιχτός. Οι διαφορετικές απόψεις θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με σεβασμό, χωρίς προκαταλήψεις και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εμποδίζουν την κοινή δράση. Κυρίως να μείνει ανοιχτή η επιλογή του δρόμου για βαθιές ριζοσπαστικές αλλαγές για τον σοσιαλισμό στη σύγχρονη εποχή.
* Ποιες κατά τη γνώμη σας είναι οι αναγκαίες προϋποθέσεις για ένα νέο ξεκίνημα στον ΣΥΝ και τον ΣΥΡΙΖΑ;
Είναι θετικό ότι γίνονται προσπάθειες για ένα νέο ξεκίνημα στον ΣΥΝ και τον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν πρέπει να επικρατήσουν λογικές και πρακτικές που λένε να κλείσουμε το κεφάλαιο της ενότητας και της κοινής δράσης των δυνάμεων της αριστεράς.
Τα βήματα που είχαν γίνει δεν ήταν απαλλαγμένα από λάθη και προβληματικές πρακτικές. Η επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ και η σημερινή μορφή της συνεργασίας των δυνάμεων της αριστεράς έχει στρατηγικό χαρακτήρα και παρά τις δυσκολίες γίνεται πιο αναγκαία. Πρέπει με πολιτική συνεννόηση να ενισχυθεί ο ΣΥΡΙΖΑ και να διευρυνθεί η συσπείρωση των δυνάμεων της αριστεράς. Η ενίσχυση κάθε συνιστώσας θα πρέπει να είναι συμβολή στην κοινή προσπάθεια, γι' αυτό δεν μας χρειάζονται κηρύγματα κομματικοπατριωτικού χαρακτήρα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου